Pisałam już kiedyś o komunikacji miejskiej w Tbilisi. Ale to była inna rzeczywistość, chociaż było to 3 lata temu, a nie jakieś lata świetlne wstecz.
Poruszając się po mieście komunikacją miejską masz do wyboru autobusy, metro oraz marszrutki.
Wtedy wyglądało to tak:
Co się zmieniło od tamtego czasu?
Odpowiedź jest prosta. Dużo.
-
O ile wtedy nowością były niebieskie autobusy MAN, o tyle w tym momencie to już standard. Stare żółte autobusy w większości już zostały wycofane i zastąpione tymi nowoczesnymi, nawet elektrycznymi (zielonymi). Jeśli chodzi o marszrutki, to skłamałabym, gdybym powiedziała, że te stare, żółte to już melodia przeszłości. Ale jest ich coraz mniej, a na drogę wyruszyły nowe i nowoczesne granatowe.
-
Do rzadkości należy już możliwość zapłaty gotówką za przejazd. W niektórych autobusach automaty do wrzucania monet są wręcz przykryte pokrowcami. W marszrutkach również trzeba mieć kartę METROMONEY (o której napiszę w dalszej części), żeby zapłacić za przejazd.
-
Ujednolicono ceny wszystkich przejazdów komunikacją miejską. Kiedyś przejazd metrem i autobusami kosztował 0,50 GEL, a cena przejazdu marszrutką była zróżnicowana w zależności od długości trasy danej marszrutki. Obecnie przejazd metrem, autobusem i marszrutką ma taką samą cenę, czyli 0,50 GEL.
Co się zmieniło w związku z pandemią?
-
O ile w marszrutkach i metrze, powiem brutalnie, nikt nie zwraca uwagi czy pasażerowie noszą maseczki czy nie, o tyle w autobusach panuje powszechna mobilizacja. I to zarówno, jak ja ich nazywam „biletowych”, czyli osób które pilnują w każdym autobusie, żeby zapłacić kartą za przejazd. Rzeczywiście upominają i to nie tylko o założenie maseczki, ale o to, żeby nią zakrywać również nos, a nie tylko brodę czy usta. Również zadziwiająca jest reakcja pasażerów, którzy upominają innych o prawidłowe założenie maseczki. To właśnie w autobusie byłam świadkiem sytuacji, gdy kierowca odmawiał dalszej jazdy, jeśli ktoś wsiadł bez maseczki i nie chciał jej założyć. Przy ogólnej dyskusji i w zasadzie małej awantury wśród pasażerów, delikwent był zmuszony wysiąść z autobusu.
- Gdy statystyki zachorowań na koronawirusa szybują w górę, co jakiś czas komunikacja w Tbilisi, i innych większych miastach również, przestaje działać. Na jaki okres? Różnie to bywa. Jesienią 2020 roku komunikacja miejska stanęła na blisko pół roku, bo aż do marca 2021. W wakacje tego roku nie działała najpierw przez 2 tygodnie, po czym ten okres został wydłużony o kolejne 2 tygodnie. Nie ma tu żadnej reguły. Trzeba być zwyczajnie przygotowanym na tego typu „atrakcje”. Pozostaje wtedy możliwość przejazdu taksówką, a te w Tbilisi, czy w ogóle w Gruzji, są dużo tańsze niż w Polsce.
OPŁATY ZA PRZEJAZD KOMUNIKACJĄ MIEJSKĄ W TBILISI
Przejazd kosztuje 0,50 GEL, bez względu na to czy jedziesz jeden przystanek, czy dziesięć. I bez względu na to, czy jedziesz autobusem, marszrutką czy metrem.
Nie istnieją bilety dobowe, tygodniowe, miesięczne.
Za przejazd możesz zapłacić kartą „METROMONEY” i przyjmijmy, że w 99% tylko tą kartą. W niektórych autobusach pozostała możliwość płatności gotówką, tylko monetami, ale dla uproszczenia i własnej wygody załóż, że takiej możliwości nie ma.
Dodatkowo karta uprawnia do zniżki na przejazdy. Jeśli w ciągu 90 minut od zakupienia biletu za pomocą karty będziesz się przesiadać do innego autobusu albo korzystać z metra, czy marszrutki, wówczas cena za bilet wyniesie 0 GEL.
Pokażę to na przykładzie odchodzących do lamusa papierowych biletów, otrzymywanych przy płatności gotówką, żebyś wiedziała o co chodzi.
Koszt przejazdu 0,50 GEL Koszt przejazdu 0,00 GEL
KARTA „METROMONEY”
Gdzie naładować kartę „Metromoney”?
Kartę możesz naładować od razu przy jej zakupie w kasie metra. Równie dobrze możesz to zrobić w licznie rozstawionych na ulicach tzw. pay boxach (oprócz języka gruzińskiego dostępna jest także wersja angielska) obsługiwanych przez Bank of Georgia oraz w centrach obsługi tego banku, gdzie zazwyczaj jest więcej takich urządzeń oraz obsługa służąca pomocą.
Gdzie jeszcze obowiązuje karta „Metromoney”?
Oprócz autobusów, metra i marszrutek, tylko przy użyciu karty „Metromoney” możesz wjechać kolejką linową nad Jezioro Żółwi oraz pokonać trasę, również kolejką tyle że linową, z Parku Rike do Twierdzy Narikala.
UWAGA! Kolejka nad Jezioro Żółwi i do Twierdzy Narikala mają osobne cenniki. Tutaj przejazd nie kosztuje 0,50 GEL i nie obowiązuje zasada bezpłatnego przejazdu w ciągu 90 minut od skasowania biletu na przykład wjeżdżając na górę.
AUTOBUSY



W autobusach znajdziesz przede takie kasowniki zbliżeniowe:
Kasownik poniżej to kasownik starego typu. Służy zarówno do kupienia biletu za gotówkę (płatność tylko monetami 0,10, 0,20 i 0,50 GEL) lub za pomocą karty „Metromoney”. Z tego kasownika otrzymasz bilet papierowy, ale tak jak wspominałam, coraz rzadziej można ich używać.
MARSZRUTKI



Marszrutki to bardzo wygodny, bo szybszy niż autobusy środek transportu. Ale musisz wiedzieć jedno - zatrzymują się tylko na żądanie. Czyli jeśli chcesz wsiąść, a nie jest to przystanek początkowy, musisz pomachać ręką i wtedy kierowca się zatrzyma. Jeśli wysiadasz, trzeba poinformować kierowcę, mówiąc np. tak:
ak gaacheret (აქ გააჩერეთ) – proszę się tu zatrzymać
lub
sadme gamicheret (სადმე გამიჩერეთ) – proszę się gdzieś zatrzymać dla mnie (dosłowne tłumaczenie)
Jedyna wada marszrutek? Trasy przejazdu są wyłącznie w języku gruzińskim.
METRO
Źródło: mapa-metro.com
Jeśli nie masz karty „Metromoney” i nie chcesz jej kupować, zawsze możesz zapłacić za przejazd komuś, kto taką kartę posiada. Ta osoba skasuje za Ciebie bilet i wpuści Cię przez bramki do środka. To w sumie powszechna praktyka.
ROZKŁADY JAZDY
Metro
Metro jest czynne w godzinach 6:00 – 24:00. W godzinach szczytu pociągi metra kursują co ok. 3 min, poza godzinami szczytu co 5-8 minut.
Autobusy
Rozkład jazdy autobusów jest dostępny na stronie http://ttc.com.ge/ i jest dostępny nie tylko w wersji gruzińskiej, ale również po angielsku.
W razie czego na przystankach autobusowych są tablice elektroniczne. A jeśli spędzasz w Tbilisi kilka dni i regularnie podróżujesz z jakiegoś przystanku, możesz bez wychodzenia z pokoju/domu, wysłać sms na numer wskazany na tablicy, podając numer przystanku (na zdjęciu zaznaczony jako ID) i otrzymasz informację o autobusach odjeżdżających z tego przystanku w ciągu najbliższych minut.
Marszrutki
Tutaj muszę Cię zasmucić. Nie istnieje coś takiego jak wykaz marszrutek miejskich i ich rozkład jazdy...
Nie wspomniałam nic o transporcie z lotniska. Ale to jest temat na osobny wpis.
Spodziewaj się również informacji o hulajnogach elektrycznych i skuterach miejskich do wypożyczenia.
A Ty w jaki sposób najchętniej poruszasz się w obcym mieście? Komunikacją, a może wolisz po prostu taksówki?